Cultuurplatform
van Urgent.fm
en cultuur- en onderwijspartners van de stad Gent

contact
partners

BERLINDE DE BRUYCKERE IN S.M.A.K.

NONE | EXPO
za 18.10.2014 | 08:00

door Bert De Geyter

Op 18 oktober 2014 opent S.M.A.K., het Museum voor Hedendaagse Kunst te Gent, een eerste midcareer-overzicht van het werk van Berlinde De Bruyckere (°1964, Gent). In nauw overleg met de kunstenaar toont het museum tekeningen, sculpturen en installaties die de evolutie en de nuances van haar oeuvre aan het licht willen brengen. Een project dat gerust uniek mag noemen. Want op enkele grote projecten na (Middelheimmuseum, Antwerpen, 1996 - MuHKA, Antwerpen, 2001 - Caermersklooster, Gent, 2002) vond er nog geen enkele solotentoonstelling van Berlinde De Bruyckere plaats in eigen land. En dat terwijl deze fenomenale kunstenaar intussen in alle belangrijkste internationale musea en instituten wereldwijd exposeerde. Het eggeven dat zij op de voorbije Biënnale van Venetië ons land op geniale wijze wist te vertegenwoordigen, plaatst haar carière tot op heden in het juiste perspectief. Zij is groots, haar werk zo mogelijk nog grootser.

 

Uit de perstekst:

 

"In de afgelopen vijfentwintig jaar produceerde Berlinde De Bruyckere een aanzienlijk oeuvre van tekeningen en sculpturen met het lichaam als spil van haar denken, voelen en handelen. Deze werken stellen, zonder uitzondering, een extreme gevoeligheid tentoon en vragen uitdrukkelijk om de beroering van een wereld die doorgaans immuun is geworden voor excessieve beelden.

 

Berlinde De Bruyckere verwierf over de jaren heen een groot connaisseurschap in de verschijningswereld van de hartstochten. Met eindeloze nieuwsgierigheid naar de reikwijdte en de diepgang van het emotioneel vermogen van de mens, onderzoekt zij hoe het lichaam hartstochten aanvoelt en ze tot uitdrukking brengt. Zij schuwt hierbij het buitenmaatse, het gruwelijke, het overgevoelige niet maar tracht precies deze verzengende vloed aan gevoelens en zintuiglijke sensaties te distilleren in ‘nieuwe’ lichamen; ‘nieuw’ omdat zij geen reconstructie zijn van haar analyse maar over een eigen, beklemmende emotionele waarachtigheid beschikken.

 

De tekeningen en sculpturen van Berlinde De Bruyckere vertrekken van anatomische studies naar het leven. Uiteindelijk worden zij opgeladen binnen het spanningsveld van de verwijzingen naar de rijke Westerse cultuurgeschiedenis en de persoonlijke verbeelding. De talrijke keuzes die de kunstenaar onderweg neemt, zijn intuïtief doch steunen op een grote intellectuele voorkennis, een langzaam esthetisch proces en een liefde voor het materiaal.

 

Beelden van Berlinde De Bruyckere zijn meer dan een persoonlijke aangelegenheid. Zij richten zich tot de wereld, tot het individu tegenover hen. Zij claimen de blik en de aanraking van de toeschouwer ondanks het feit dat zij het gelaat afwenden of verstoppen achter dekens en haren; ondanks de rompen die op zichzelf terugplooien, zich in elkaar verstrengelen, er verlaten en amorf bij liggen. Berlinde De Bruyckere bewerkstelligt dit appèl door een grote nadruk te leggen op de overgevoelige, prikkelende huid : glanzend paardenvel, wasbleek epidermis waarin het rood en blauw van het bloed en de aders, de uitstulpingen van de kwetsuren doorschemeren, vezelige pezen, riemen van leder en wikkels van doek die inbinden en strak trekken. De extreme regionen van het menselijke, het onbeschrijfelijke lijden, verbergt zij in krochten, wonden en openingen of onder gezwellen en uitstulpingen die willens nillens de aandacht naar zich toezuigen. Door de beelden letterlijk uit te stallen op sokkels en podia, in vitrines en grote glazen kasten, aan haken en balken, spreekt zij het publiek aan en confronteert het met zijn vervloekte kant. Zij doet dit niet zozeer om te provoceren. In het delen van de kwelling wil zij erbarmen tonen en, als het enigszins kan, verlichting brengen.

 

In de tentoonstelling komen zowel sculpturen in textiel uit de jaren negentig aan bod als latere werken in paardenhuid waarmee Berlinde De Bruyckere wereldwijde faam verwierf. Zij krijgen een plaats naast en tussen figuratieve beelden in was die geleidelijk aan van een menselijk lichaam transmuteren in een vegetale vorm. ‘Kreupelhout – Cripplewood’, de indrukwekkende installatie die Berlinde De Bruyckere in 2012-2013 creëerde voor de Belgische vertegenwoordiging op de Biënnale van VenetIë, is hiervan het meest bekende voorbeeld en wordt helemaal heropgebouwd in S.M.A.K..

 

De talrijke tekeningen vormen een wezenlijk onderdeel van de selectie. Berlinde De Bruyckere toont ze in reeksen bij de sculpturen, als volwaardige werken die, in hun onderlinge variatie en onderscheiden nuances, de weergave van de emotionele en metafysische beleving verder verdiepen.

 

Als geheel fungeert de tentoonstelling niet zozeer als een representatieve keuze uit het oeuvre dan als een doorbloede ‘body of works’; in dit geval een mooie coïncidentie tussen woord en beeldgebruik. Voor Berlinde De Bruyckere is die verstrengeling essentieel. Haar oeuvre verhoudt zich tegenover elkaar als een lichaam dat leeft dankzij de wisselwerking tussen zijn onderdelen. Zij zijn ‘Aan-een’, ‘Aan elkaar’, ‘Into one another’, ‘Een’, binnen zichzelf en tegenover elkaar, zoals de titels van haar werken het zelf suggereren."

 

Voer om over na te denken. Meer nog. Een tentoonstelling die meer zal geven dan wat je ervan verwacht. Eentje om met stip in je agenda aan te duiden, snel te bezoeken, te laten bezinken ... en opnieuw te gaan.

 

En opnieuw.

En opnieuw. 

 

We gaan de kans niet gauw nog eens krijgen. 

 

Image (c) Mirjam Devriendt - Atelier Berlinde De Bruyckere - all rights reserved

↓  GERELATEERDE ARTIKELS  ↓