De vluchtelingenproblematiek laat NTGent niet onbewogen. Meerdere voorstellingen richtten hierop hun aandacht en ook Luk Perceval voelde zich genoodzaakt de geplande voorstelling La Promesse te vervangen voor Oogst van de wrok. Hiervoor herwerkte de regisseur The Grapes of Wrath van de hand van Nobelprijswinnaar Steinbeck. Met Oogst van de wrok wordt de blik van de toeschouwer niet gericht op een vluchtelingencrisis maar op het vluchteling-zijn.

De boerenfamilie Joad besluit haar spullen te pakken en te vertrekken. De armoede van de Great Depression in de jaren 30 en de daaropvolgende droogte in de Zuidelijke staten van Amerika maakt hun situatie uitzichtloos. Route 66 biedt de kortste weg naar een betere plek. De tocht is eindeloos, de omstandigheden belabberd. Van de onophoudelijke ellende wordt de sfeer grimmig. Er zijn sterfgevallen. En waar gaan ze eigenlijk naartoe?

Met Oogst van de Wrok toont Luk Perceval de weg van de Vluchteling. Want of dit zich in het verleden of in het heden afspeelt, maakt eigenlijk weinig uit. Een vluchteling is vluchteling, en kiest niet met plezier voor zijn zwerftocht. Het stuk herinnert ongenuanceerd aan de mannen en vrouwen die, terwijl wij warmpjes in de theaterstoelen zitten, verkleumen in tentenkampen. Zoon Tom schreeuwt in één van zijn tirades zijn toeschouwers toe: "DOE DAN TOCH IETS". Het publiek wordt met een klap in het gezicht wakker geschud.

Het Thaliatheater uit Hamburg en NTGent sloegen voor deze voorstelling de handen ineen. De twee hadden al eerder samengewerkt voor de productie FRONT polyfonie in 2014. Net als toen zorgt dat voor een combinatie van talen. Nederlands, Engels en Duits vloeien in elkaar over, alsof het één taal is. Destijds werkte dat goed; de talen stonden voor de hoofdrol spelende landen. Dit keer maakt het echter dat de bulderende monologen en dialogen door de talenbrei vaak onverstaanbaar zijn, waardoor regelmatig alleen het schreeuwen overblijft. 

Dorre bladeren die gedurende de hele voorstelling uit de hemel vallen, theatrale lichteffecten, en om de andere minuut een groteske tirade waarbij de ellende met continue stemverheffing wordt geaccentueerd. Oogst van de wrok is een met dramatiek doordrenkt stuk. De overvloed aan kommer en kwel krijgt echter iets gekunstelds. Een subtielere vorm van hetzelfde verhaal zou meer impact hebben, en aangenamer zijn om naar te kijken.

Wie een avond wil ontspannen zit bij Oogst van de wrok niet op zijn plaats. Toch is het belangrijk dat het speelt. Dat we aan de ellende wennen hoeft niet te betekenen dat die er niet is. Dát is wat Oogst van de wrok vertelt, en dat is van belang. Een van de belangrijkste taken van toneel, en al helemaal van nationaal toneel, is dingen tonen die er toe doen. Dit doet er toe.

Oogst van de wrok speelt nu in Hamburg, om vanaf 23 mei weer terug te komen naar de Gentse schouwburg.

Foto's: Armin Smailovic