Cultuurplatform
van Urgent.fm
en cultuur- en onderwijspartners van de stad Gent

contact
partners

ACHTER 'T ETEN | CAMPO

REVIEW | PODIUM
ma 18.07.2016 | 10:15

door Lotte Debrauwer

Achter ’t eten is een dijk van een muzikaal theaterstuk dat meer dan tien jaar na datum werd hernomen in Campo. Het oorspronkelijke stuk, een samenwerking tussen het KIP en LOD Muziektheater ging in première in de Minardschouwburg in 2003. Vandaag zijn de actrices Marijke Pinoy en Ineke Nijssen niet alleen tien jaar verouderd, maar, en dat maakt de herneming wel heel bijzonder, regisseur en tekstschrijver Eric de Volder is niet meer.

 

Het stuk vertelt het verhaal van Gerda en haar moeder en speelt zich af in de jaren ‘70. Gerda is een 17-jarig  ‘zeldzaam psychologisch’ geval, en dat wordt al snel duidelijk tijdens de eerste minuten van het stuk waarin ze op een neurotische manier rondloopt op de scène en af en toe op de grond gaat liggen en deze ‘seksueel benadert’. Haar moeder zit met de handen in het haar in een tijd waarin goeie hulpverlening en therapie niet aan de orde is. Toch maakt de Volder in de scène bij de psychiater een mooie knipoog naar vandaag wanneer het antwoord van de dokters op de toestand van Gerda alleen in de vorm van hoge dosissen medicatie wordt gegeven.
Al snel wordt duidelijk dat Gerda met heel wat zielenmonsters rondloopt. Ze wordt verziekt door haar omgeving, met een vader die haar misbruikt en kleineert, en ook Gerard, een dorpsgenoot, vergrijpt zich aan haar. Gerda’s moeder kan heel deze resem niet vatten en kiest dan ook om nooit uit te spreken wat er zich voor haar ogen voltrekt.

 

Met de ouderwetse taal (het ‘meiskeken’ staat voor eeuwig in ons geheugen gegrift) creëert De Volder een eigen universum waarin het publiek wordt meegezogen. Aangevuld met rake liedjes gebracht door getormenteerde zielen, en hoewel die liedjes soms iets te alomtegenwoordig waren, gaat dit stuk onder de huid zitten.

 

Deze herneming is absoluut terecht.  Over de doden niks dan goed. De tekst van Eric de Volder is enorm sterk geschreven. Er wordt een zeer gesofisticeerd en volgens velen ook herkenbaar beeld geschetst van de jaren ’70.  Het verzwijgen van seksueel misbruik. Het niet serieus nemen van klachten hierover door de politie. De rotte hypocrisie van de katholieke kerk. De ketenen van een dorpsgemeenschap.

 

Ook voor deze herneming bleven ze trouw aan de Volders herkenbare stijl. Het decor is simpel. Er is er bijna geen. Er wordt wel continu een rood vierkant geprojecteerd in het midden van de scène, waarvan een permanente dreiging uitgaat. Het stuk is donker en doet het publiek afdalen in de diepste krochten van hun ziel. De beelden die gemaakt worden in combinatie met de verhaallijn, en toch wel griezelige aandoende grime, doen menig toeschouwer schuifelen op zijn stoel. Hij walgt bij momenten voelbaar van zijn eigen soort. Ook voor de actrices valt dit stuk emotioneel niet te onderschatten. Ze nemen beide verschillende rollen op zich, en dan doen ze met verve. Marijke Pinoy neemt naast een fenomenaal genuanceerde invulling van het personage Gerda ook de rol van Gerard, degene die Gerda verkracht, op zich. Dader en slachtoffer in één en dezelfde actrice.

 

De verkrachtingsscène achter het parochiezaaltje deed enorm naar de keel grijpen. Daarnaast vult Pinoy ook de rol van politiecommissaris in. Deze is eerder karikaturaal ingevuld op een humoristische manier en dat maakt wat ademruimte vrij voor een lach. Ineke Nijssen speelt de bezorgde moeder van Gerda, die haar dochter doodgraag ziet maar jaren ’70 gewijs toch liefst  de andere kant opkijkt als ze ziet wat haar man uitspookt met haar. Ook hier zijn de rol van man en vrouw verenigd in één actrice. Opvallend bij Nijssen is haar gesofisticeerd stemgebruik, waarmee ze de verschillende personages op een duidelijke manier kan onderscheiden.

 

Dit stuk staat als een huis.  Het behandelt een moeilijk thema op een open, pure en eerlijke manier. En dat is het soort theater dat alleen maar moet toegejuicht worden. Jammer genoeg is het KIP één van de ongelukkigen die haar subsidies kwijtgeraakte en is de toekomst van het gezelschap onzeker. Awoert!

↓  GERELATEERDE ARTIKELS  ↓