Cultuurplatform
van Urgent.fm
en cultuur- en onderwijspartners van de stad Gent

contact
partners

SNEEUW | NTGENT

REVIEW | PODIUM
wo 23.11.2016 | 20:00

door Philip Boeykens

Een gevierd Vlaams theatermaker herwerkt de onvolprezen roman van een Nobelprijswinnaar. Klinkt fenomenaal, is het niet. Luk Percevals interpretatie van Sneeuw, de meer dan 400 pagina’s tellende klepper van Orhan Pamuk, kan dan wel rekenen op een sterk verhaal, een ontzagwekkende Pierre Bokma en een beeldschoon decor, het stuk is ook onevenwichtig en duf. Bovendien levert het geen nieuwe inzichten in Pamuks roman. Perceval bevestigt dus helaas het cliché: het origineel is beter dan de bewerking.

 

Ka, een naar Frankfurt gevluchte schrijver, keert na twaalf jaar terug naar het Turkse stadje Kars. Hij wil er zogezegd onderzoeken wat er schuilt achter een reeks van onverklaarbare zelfdodingen door jonge moslima’s en verslag uitbrengen over de verkiezingen. Het duurt niet lang of hij geeft de echte reden van zijn terugkomst prijs: hij hunkert er heimelijk naar om zijn oude liefde Ipek (Els Dottermans) terug te zien. Tijdens zijn verblijf komt hij in contact met onder andere een theatermaker met westerse sympathieën (Frank Focketyn), een terrorist en een mysterieuze sjeik. Religieuze en politieke conflicten verscheuren de stad en net daar komt de dichterlijke inspiratie voor Ka als vanzelf.

 

Sneeuw schetst op wondermooie wijze hoe de drijfveer achter elke mens de liefde is. Helaas raakt diezelfde mens maar al te vaak verward door politiek, religie en intriges. Dat blijkt uit de schrijnende spagaat waarin Kars (en bij uitbreiding heel Turkije) zich bevindt: het moslimextremisme versus de seculiere overheid, traditie versus westerse waarden, dogma versus vrijheid. Hoewel Pamuk het boek publiceerde in 2002, maken de aanhoudende spanningen in de nasleep van de coup in Turkije enkele maanden geleden de thematiek opnieuw relevant.

 

Het verhaal geeft een verfijnd inzicht in de menselijke ziel tegen de achtergrond van een verscheurd land. Maar dat lijkt vooralsnog de verdienste van Pamuk en niet die van Perceval. De dialogen missen scherpte, de verhaallijnen worden snel afgehaspeld en krijgen niet de diepgang die ze wel verdienen. Een roman hertalen naar het theater is natuurlijk altijd een evenwichtsoefening. Hier gaat Perceval in de fout. Om de meerstemmigheid van het boek ook op het toneel te tonen, neemt hij te veel hooi op zijn vork. Hierdoor raakt het publiek nooit echt betrokken bij wat er zich op podium afspeelt en dat maakt de voorstelling eigenlijk een beetje saai.

 

Om de meerstemmigheid van het boek ook op het toneel te tonen, neemt Perceval te veel hooi op zijn vork. Hierdoor raakt het publiek nooit echt betrokken bij wat er zich op podium afspeelt en dat maakt de voorstelling eigenlijk een beetje saai.

 

Toegegeven, die veelheid aan perspectieven waarmee Perceval werkt, net als in voorganger FRONT Polyphonie, heeft ook haar waarde. Dat vertaalt zich nadrukkelijk in het decor: lange gekleurde doeken hangen als banieren van de verschillende maatschappelijke groepen (of politieke partijen) naast elkaar. Het geeft een stijlvol visueel effect. Ook incorporeren de acteurs de stroken stof in hun spel, om er zich bijvoorbeeld achter te verstoppen. Daarnaast tonen de kakofonische scènes hoe meerstemmigheid verwarrend en ontregelend kan werken.

 

Sneeuw kan wel rekenen op een puike cast. Pierre Bokma is ronduit indrukwekkend tijdens zijn monologen. De stroom aan woorden die zijn mond verlaat, wordt met een zekere ingetogenheid voorgedragen. Dat zijn de momenten dat de voorstelling op volle toeren komt. Daarnaast is ook de prachtige zang van Melike Tarhan het vermelden waard. Frank Focketyn speelt een kleine rol, maar is de enige die erin slaagt het stuk een lichte, humoristische toets te geven.

 

Pierre Bokma is ronduit indrukwekkend tijdens zijn monologen. De stroom aan woorden die zijn mond verlaat, wordt met een zekere ingetogenheid voorgedragen. Dat zijn de momenten dat de voorstelling op volle toeren komt. 

 

Sneeuw is een ode aan de poëzie en de liefde. Perceval heeft veel interessants om mee te werken, te veel misschien. Hij gebruikt verschillende perspectieven in Pamuks roman als medicijn tegen de toenemende polarisering en pleit voor nuance en verstilling, en dat kunnen we alleen maar toejuichen. Helaas is het net die veelheid aan verwikkelingen en stemmen waardoor het stuk de grote thema’s van het verhaal vergeet. Dat is nefast voor de genietbaarheid van de voorstelling en daar kan zelfs een innemend figuur als Bokma niets aan veranderen. Het boek had meer verdiend.

 

Sneeuw speelt nog tot 14 december in NTGent en toert nog tot 11 februari 2017.

 

Foto's: Jules August

↓  GERELATEERDE ARTIKELS  ↓