Cultuurplatform
van Urgent.fm
en cultuur- en onderwijspartners van de stad Gent

contact
partners

RAPHAËL | ALEXANDER VANTOURNHOUT & BAUKE LIEVENS | VOORUIT

REVIEW | PODIUM
do 02.03.2017 | 20:00

door Zoë Hoornaert

In Raphaël brengen Raphaël Billet en Alexander Vantournhout een confronterend duet. De eerste een ledenpop zonder ijzerdraadjes, de ander tracht die eerste onbeholpen terug aan een ruggengraat te helpen. Klinkt liefelijk, maar dat wordt het nooit. Geforceerd des te meer. Maar dat is nu net de bedoeling. 

 

Raphaël volgt op Bauke Lievens’ gelauwerde Aneckxander (o.a. vertoond tijdens het Smells like circus-festival vorig jaar en geprezen op TAZ). Beide voorstellingen kaderen in haar vierjarige onderzoeksproject Between being and imaging: towards a methodology for artistic research in contemporary circus aan KASK. Als circusdramaturge schreef ze vorig jaar nog The need to redefine:een open brief aan het hedendaags circus. Met nieuwe noden en een nieuwe vormentaal moet het circuslandschap zichzelf volgens haar durven herdefiniëren. 

 

Doorheen het hele stuk blijft Alexander de t-shirt van zijn medespeler steeds weer onbeholpen over het blote stukje rug trekken, alsof hij op die manier tederheid hoopt te winnen. 

 

Hier neemt het publiek voor Raphaël plaats op één van de twee tribunes die aan weerszijden van een roodfluwelen gordijn geplaatst zijn. Wanneer iedereen doorgeschoven is tot zijn plekje, gaat het gordijn eenmaal open. Het publiek van beide tribunes kijken en bekijken elkaar: lachjes worden gesmoord, er wordt al eens gezwaaid naar die kennis aan de overkant. Daarna worden de gordijnen opnieuw gesloten en geopend, en herhaalt het tafereeltje zich een tweede keer. Als kijker ben je hier niet alleen om je meest logische taak te vervullen, maar tegelijk om zelf bekeken te worden.

 

Vervolgens komt Alexander Vantournhout alleen op. Daarna haalt hij al snel zijn tegenspeler vanonder een tribune. Deze laatste wordt hardhandig versleept eenmaal de handtassen de doorgang hebben vrijgemaakt. Wat daarop volgt is een spel van hardhandig duw- en trekwerk, maar dat komt slechts van één kant. En zo blijft het duren doorheen het hele stuk. Raphaël krijgt het – en dat is een understatement – hard te verduren. Zo is de scène waarin er een Spa-fles leeg gegoten wordt in zijn keel een haast expliciete verwijzing naar verkrachting. Het publiek mompelt nog even om het geluidsloze ondergaan van Raphaël, maar wanneer Alexander bij het op en neergaan op zijn borstkas ijzig datzelfde publiek aankijkt, wordt het al snel helemaal stil. Doorheen het hele stuk blijft Alexander de t-shirt van zijn medespeler steeds weer onbeholpen over het blote stukje rug trekken, alsof hij op die manier tederheid hoopt te winnen.

 

 Zijn blik is het enige wat spreekt. Zijn middenrif het enige wat beweegt.

 

Het is alsof hij op deze hardhandige manier de propeller vermoedt te vinden, maar het dan toch laat varen. Het doek wordt opnieuw gesloten en vervolgens verticaal opgetild, waardoor de twee nu slechts één meter speelhoogte hebben tussen de toneelvloer en het gordijn. Het publiek ziet nu nog enkel de schoenen van de tegenovergestelde tribune, waardoor het stuk meteen een intimistischere kant opgaat. Even wordt onze aanwezigheid opgehoffen. Het krachtige gooien vergaat, maar lijkt steeds meer op worstelen. Een soort van onbeholpenheid, maar ook een gefrustreerdheid in de blik van Alexander slaat om in berusting. Daarna verandert voor het eerst de sfeer: het licht wordt roder en er start een muziekje. Want die ingrediënten blijven toch de eeuwige garantie op een romantische avond? Maar het wordt een geforceerde romantiek, die hoopt te ontdooien, maar het enkel nog ijziger maakt. Op dat moment lijkt het ook alsof er wordt meegezongen, maar door de uitgestreken gezichten is het niet helemaal duidelijk uit welke mond het nu precies komt.

 

Hij met de naam van die ene aartsengel (of de Italiaanse renaissancekunstenaar - ach overbodige namedropping) ondergaat lijdzaam. Zijn blik is het enige wat spreekt. Zijn middenrif het enige wat beweegt. Naarmate het stuk zich verder ontplooit lijkt die blik eerst steeds meer te schreeuwen tot hij uiteindelijk ook helemaal berust.

 

"Same time tomorrow? Yes. Same time." De enige microdialoog die tijdens het volledige stuk wordt uitgesproken, sluit de voorstelling af. Een bittere nasmaak. Spijtig wel dat Raphaël daarvoor een karikaturale mond voorgebonden krijgt, maar tegelijk des te sterker omdat het ook Alexander is die hem de woorden letterlijk in de mond legt. Wanneer iedereen door de deuren naar buiten stroomt, blijft Rafaëls lichaam nog steeds tegen de muur zitten waar hij achtergelaten werd. Alsof je een zwerver voorbijloopt in Brussel Noord. 't Is theater zegt u. Maar de zaal verlaat je wel als medeplichtige.

↓  GERELATEERDE ARTIKELS  ↓