Als er iets is waar de Amerikaanse regisseur Spike Lee kwaad van wordt, is het sociale onrechtvaardigheid. In BlacKkKlansman, een seventieskomedie die het hallucinante maar waargebeurde verhaal vertelt van een zwarte detective die infiltreert in de Ku Klux Klan, overgiet hij zijn woede met een pittig sausje humor. BlacKkKlansman is een krachtige, gelaagde komedie met een warm hart voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap en een boodschap die blijft nazinderen.

With the right white man, we can do anything

Colorado Springs, eind jaren 70. Ron Stallworth, een soulful black brother met een afro waar zelfs Marouane Fellaini jaloers op zou zijn, wordt de allereerste zwarte agent bij de lokale politie. Hij slaat meteen al zijn collega’s met verstomming wanneer hij plots aan de telefoon hangt met een lid van de Ku Klux Klan en met een uitgestreken gezicht de smerigste racistische praat verkoopt. De val is gezet: Stallworth infiltreert via telefoontjes in de KKK en laat zijn Joodse collega Flip (Adam Driver) opdraven voor de fysieke ontmoetingen. Deze schopt het nota bene tot kandidaat-voorzitter van de lokale afdeling en wordt beste maatjes met David ‘grand wizard of the Ku Klux Klan’ Duke. Of zoals Stallworth het in het begin van de film al aankondigt: “With the right white man, we can do anything.”

Deze uitspraak staat helaas haaks op de leuze en het doel van de Afro-Amerikaanse gemeenschap: “All the power, to all the people.” Spike Lee toont soms subtiel, soms scherp afgetekend de breuklijnen tussen black and white, van de manier waarop ‘are’ wordt uitgesproken tot samenkomsten van black power versus white power. Ron Stallworth, die trouwens heerlijk cool vertolkt wordt door John David Washington (zoon van Denzel Washington), staat pal op de grens tussen die twee groepen. Hij is 'perfect tweetalig' en doet grenzen vervagen: hij wordt mister popular in het volledig blanke politiekorps en bewijst in de zwarte studentenvereniging dat niet alle agenten racistische ‘pigs’ (scheldwoord voor politie) zijn. 

Ron Stallworth is 'perfect tweetalig' en doet grenzen vervagen

Een zwarte en een Jood die bij de Ku Klux Klan gaan, het klinkt als het begin van een slechte, grove mop met een wrange nasmaak. Toch is BlacKkKlansman gebaseerd op een waargebeurd verhaal en slaagt de film er zelfs in om - in tegenstelling tot zo’n moppen – wél grappig te zijn. Net daarom komt de boodschap en de relevantie ervan dubbel zo hard aan: achter de grappen gaat withete woede schuil en de wrange nasmaak valt niet te verdoezelen. Spike Lee is kwaad op zijn president, op bewegingen als alt-right, op iedere racist. En als iemand ook maar dacht dat racisme en de Ku Klux Klan verleden tijd zijn, maken de aan de film toegevoegde beelden van de extreemrechtse aanslag in Charlottesville in 2017, waar Heather Hever het leven liet, en van voormalig KKK-leider David Duke, die terugvalt in oude retoriek, daar resoluut komaf mee. Racisme is een onkruid dat maar niet vergaat en nog steeds onze samenleving overwoekert.