‘Angels, Upside Down’, dat is de uiterst scherpe titel van de nieuwe tentoonstelling van de belgische 

schilder Bart De Clercq bij Tatjana Pieters. Na het succes van zijn drie voorgaande solotentoonstellingen in de galerie - ‘art ain’t all paint’ (2011), ‘Gelede Kamers’ (2010) en ‘circle in a room’ (2009) - is dit de vierde individuele presentatie van zijn werk. De tentoonstelling brengt een selectie van zijn meest recente schilderijen samen en belicht hierbij de vernieuwing in zijn 

karakteristieke en gedistingeerde visuele wereld.

Hoewel zijn werk schijnbaar zonder enige duidelijke verhaallijn blijft, stelt het toch een cruciale vraag: ‘to look or not to look’. Zo kan de mensheid zijn eigen status van het mens-zijn bevestigen of ontkennen. Geconfronteerd met dergelijke vraag wordt de kijker uitgedaagd om zijn of haar eigen staat van onvolledigheid te observeren, om het juiste antwoord niet te weten.

In De Clercq’s imaginaire settings van soms verontrustende, soms kalmerende ‘huiselijke’ ruimtes, wordt het gebrek aan stabiele horizonten steeds gecombineerd met een ‘incomplete’ menselijke 

aanwezigheid. Wat dient er dan te gebeuren wanneer we voor De Clercq’s nieuwe schilderijen staan? Kijken of niet kijken is het dilemma voor de levende ‘skeletten’ van de mens. Gevangen in ons eigen staren naar de toekomst van de beeld-wereld realiseren we ons één ding: in het mooie (en soms chaotische) haar dat ons achtervolgt, beginnen we het broederschap van gruwelijke, giftige slangen te herkennen. Plots worden we er ons van bewust hoe ver we onze blindheid voor de waarschuwingen die uitgaan van beelden wel niet gedreven hebben. Wat te doen wanneer je je realiseert dat je in steen verandert ( en ‘sterft’) als je de medusa recht in de ogen kijkt? Wanneer er geen ontsnappen meer mogelijk is van de grootste uitdaging die een kijkend subject zich kan inbeelden? ‘Kijken of niet kijken’ wordt ineens een andere manier om leven en dood te bevragen.

Geconfronteerd met de wereld van Bart De Clercq zijn we verplicht om dergelijke vragen te stellen in relatie tot imperialistische mythes. als je wil weten hoe het voelt de medusa recht in de ogen te kijken, moet je je haar blik kunnen verbeelden. Het verbeelden van haar blik is als het ervaren van vrijheid via een ultiem opgedrongen onvrijheid waar in de visuele wereld zich bevindt. als je wil 

weten hoe het voelt wanneer een beeld terugkijkt (in plaats van andersom) dien je je te verbeelden wat in deze wereld haast onverbeeldbaar is: de overgang van onvrijheid naar vrijheid - zonder 

gevolgen voor eigen leven. Je zal de wereld ondersteboven moeten keren om een engel achter de duivel te vinden.

Tekst: Marko Stamenkovic, september 2013

Foto: (c) Bart De Clercq - Like A Strange Nearness, 2010