Na de wereldpremière van Elektra kondigde Richard Strauss aan de volgende keer een Mozart-opera te zullen schrijven. Hij voegde de daad bij het woord en componeerde Der Rosenkavalier. Strauss werkte hiervoor twee jaar intensief samen met de Oostenrijkse schrijver Hugo Von Hoffmansthal. De opera was bij de allereerste uitvoering al een groot succes.

Na een prachtige ouverture gaat het doek open en zien we de slaapkamer van de Marschallin, waar zij en haar jonge minnaar Octavian met elkaar naar bed zijn geweest. Baron Ochs komt onaangekondigd de kamer binnen. Octavian kan nog juist op tijd ontsnappen, verkleed als een meisje. Onbedoeld wekt hij gevoelens op bij de baron. Ochs staat op het punt om te trouwen met een rijke koopmansdochter Sophie en vraagt de Marschallin een kavalier te vragen zijn aanstaande bruid als verlovingsgeschenk een zilveren roos aan te bieden. De Marschallin stelt Octavian voor als Rosenkavalier, maar bij de overhandiging van de roos worden Sophie en Octavian verliefd en beginnen de verwikkelingen pas echt.

De Weense regisseur Christoph Waltz maakt met Der Rosenkavalier zijn regiedebuut. De gelauwerde filmacteur – hij kreeg voor zijn twee rollen in recente Tarantino-films Oscars en Golden Globes – blijkt ook te kunnen regisseren. Hij studeerde in New York aan het Lee Strassberg-instituut. Strassberg was de grote exponent van het ‘method acting’, waarbij de acteur uit zijn eigen ervaring put voor het invullen van de rol. Waltz maakte een lichte enscenering in een eenvoudig decor, waarin hij speelt met de tegenstelling tussen privaat en publiek, één van zijn thema’s in de regie. De kostumering was mooi en stijlvol, maar ging letterlijk alle kanten op, van periodekostuums of abstraheringen daarvan tot een hedendaags aandoende jurk van Sophie. Waltz’ personenregie deed soms wat filmisch aan. Dit kwam vooral naar voor bij de eindes van de aktes één en twee. De eerste akte wordt beëindigd met een mijmerende Marschallin, terwijl akte twee wordt afgesloten met baron Ochs die vol van eigendunk op zijn chaise longue uitstrekt. De fade outs van het licht en de blikken van de zangers versterkten dit effect. Hoewel de regie wist te bekoren, konden niet alle scènes overtuigen. Wanneer Octavian bijvoorbeeld de zilveren roos aan Sophie overhandigt, is de ‘coup de foudre’ niet zo duidelijk als de spannende muziek wil laten vermoeden.

 
Richard Strauss is bij uitstek de componist voor de vrouwenstem. ‘Der Rosenkavalier’ wordt dan ook gedomineerd door de vrouwelijke zangers. De vrouwen trekken aan de touwtjes van het verhaal en krijgen de mooiste partijen. Maria Bengtsson speelt de rol van de Marschallin maar oogt wat jong. Als er iets op te merken zou zijn bij haar performance debuut dan is het een ongeloofwaardige melancholie over het ouder worden. Ze ziet er op het podium schitterend uit en wordt na de opera met een opvallend groot applaus beloond. Haar tegenspeler Octavian was uitstekend gecast. De Duits-Griekse mezzo Stella Doufexis werd voor deze rol niet overdreven mannelijk gemaakt met pruiken en kostuums. Toch kwam ze als jonge minnaar niet op alle momenten even passioneel over. De derde vrouw in het spel is Sophie, gezongen door Christiane Karg, die net als Bengtsson haar roldebuut maakte. Ook zij werd op een enthousiast applaus getrakteerd aan het einde van de voorstelling. Vooral wanneer de drie vrouwelijke hoofdrollen in Der Rosenkavalier samen zingen tijdens het terzet volgt het echte hoogtepunt. Hoewel ietwat ongelijkwaardig in de stemmen steeg deze scène echt op en was er hoorbaar en zichtbaar plezier in de onderlinge afstemming. Dit was een waardige bekroning van een mooie opera-avond.

Als we dan toch één man moeten roemen om zijn talent, dan is dat wel Kurt Rydl die de zieke Albert Pesendorfer verving als baron Ochs auf Lerchenau. Hij zong krachtig door en bewees dat hij de rol meer dan beheerst. Zijn mimiek was heerlijk toen hij de kleinzerige man uithing nadat hij gewond werd door Octavian.

Kortom een avond vol klasbakken en dan bedoel ik zowel de zangers als het fantastisch orkest onder leiding van Philipp Pointner die allemaal de staande ovatie van het enthousiaste publiek meer dan verdienden.