Afgelopen week was Milo Rau terug in Gent. The Civil Wars werd opgevoerd in de Vooruit en maakte haar toeschouwers bewust van de grote en kleine oorlogen in de samenleving. Civil wars in alle hoeken van de maatschappij.

Bij een onderzoek naar het thema Syriëstrijders stuitten de toneelspelers op de vader van Joris. Joris trok naar Syrië en zijn vader doet er alles aan hem terug te halen. Door die ontmoeting blijkt niet het verhaal van de strijder, maar die van de vader relevant. Hoe gedijen de ideeën van jonge strijders in een maatschappij als de onze? Ieder mens heeft zijn frustraties en woedes. De één gaat er anders mee om dan de ander, dat wel.

In het decor van de huiskamer van Joris’ vader vertellen de acteurs hun levensverhaal. Een bankstel, een boekenkast, een gemoedelijk sfeerlichtje. Boven de huiskamer hangt een groot scherm. Iedere verteller kijkt recht in een camera, en die camera projecteert op het scherm. De projectie is in zwart-wit. Eenzelfde verhaal wordt terzelfdertijd op twee manieren verteld.

The Civil Wars speelt voortdurend met contrasten. Eén daarvan is de gezellige huiskamer tegenover het harde scherm. Waar de kamer een warme sfeer ademt van een avond met intieme verhalen, schept het scherm een grote afstand. Door de zwart-wit beelden krijgen de acteurs een grauwe en soms bijna agressieve uitstraling. De spelers vertegenwoordigen allen een eigen generatie. Een Marokaanse imigrantenzoon in Noord Frankrijk (Karim Bel Kacem), een kind van een Franse koopman (Sébastien Foucault), een jonge vrouw uit een Antwerps gezin met ouders en zus (Sarah De Bosschere) en een man van middelbare leeftijd uit een gezin van negen kinderen (Johan Leysen).

Het enige dat deze mensen verbindt is de problematiek met een vaderfiguur. De lieflijke herinneringen worden duister. Werkloosheid, depressie, alcoholisme en de dood passeren de revue. En met de verhalen worden andere wereldlijke zaken aangehaald. Het gat in de Ozonlaag, de milieuvervuiling, de armoede. En wij doen niets. In dat licht klinkt het bijna terecht als Foucault opmerkt dat de Syriëstrijders ten minste hun handen uit de mouwen steken.

Uiteindelijk komt Joris naar huis, zijn vader heeft hem zelf terug gehaald. Joris past zijn wereldvisie niet aan. Zijn dolgelukkige vader heeft dat, blij als hij is met de terugkeer van zijn verloren zoon, niet in de gaten. The Civil Wars brengt een pessimisme naar boven dat niet te negeren is. Maar in de zwarte zinloosheid van het leven, zijn het de acteurs die met hun ontwapende eerlijkheid nog een greintje hoop meegeven. Er is een uitweg, want ook zij vonden een uitweg. En niet alleen in Syrië, maar ook in de kunst.

The Civil Wars speelt voorlopig niet meer in Gent. Op de site van Vooruit kun je wel nog een gesprek met Milo Rau over The Civil Wars nalezen.

Foto's: © IIPM / Marc Stephan