Biljartvlakke landschappen. Wieken van windmolens doen het waaien. Hier en daar een sloot die de vele velden onderscheiden. Auto's met gele nummerplaten glijden langs me terwijl we op een gezapig tempo Nederland doorkruisen. Tumult.fm is op weg naar Nijmegen, bestemming Besiendershuis. In dat prachtige huis aan de Waal huizen 6 maal per jaar verschillende bewoners. Nicolas Geyssens en Tristan Jong kregen er in september en oktober een dak boven hun hoofd. Samen vormen de enthousiaste dj's het Collectief Deruyter. Hun missie? Nijmegen veroveren.

Althans dat was een van hun zeven missies die ze zichzelf hadden opgelegd. Die kaderden in het 'Airbesiendershuis'-project, waarin A.I.R. voor  'Artist In Residence' staat. Dat zegt alles, maar ook weer niets. Elke artiest die voor een periode van twee maand het huis kaapt, geeft een eigen invulling aan het project. Enige voorwaarde? Een cultureel verantwoorde meerwaarde bieden aan de stad Nijmegen.

Aangekomen in Nijmegen sta ik versteld van de grootte van het huis. We nemen de brede, houten wenteltrap die leidt naar een keuken en de leefkamer. Blijkbaar is dit huis een echte thuis voor haar gasten. Binnen is het er aangenaam warm en in de zetels zit een meisje te breien. Op hun laatste dag van hun verblijf tref ik Tristan (Gratts) en Nicolas (San Soda) voor hun laptop, omgeven door kabels en apparaturen. Vanavond gaat het slotfeest door in de club Doornroosje, het absolute hoogtepunt van hun verblijf. De Belgen spelen die avond dan ook een liveset die het resultaat moet zijn van muzikaal en cultureel ondergedompeld te worden in Nijmegen.

Nicolas heeft nog niet geslapen. Hij komt net overgevlogen van Berlijn, waar het vorige nacht 7h werd tijdens een dj-set van zijn alias San Soda. Toch legt hij snel nog de laatste hand aan een nummer 'Pygmee, Exotisch' voor de liveset die avond in Doornroosje."Welkom, Tumult! Zin om een sample voor de set in te zingen?" Dat spontane, dat ongeremde enthousiasme zal die dag niet meer verdwijnen. Het kenmerkt het Collectief. In de living vertellen ze hoe het Besiendershuis eruit ziet en waarom zij er hun ding mogen komen doen.

Zeven missies hadden ze voorop gesteld. De zeven werken van het Collectief Deruyter. Cultureel Nijmegen wist al snel waar de Belgen te vinden waren. Via de vele facebookupdates en foto's kon het publiek een krokettenwedstrijd (1), de zoektocht naar het meest exotische instrument van Nijmegen (2) of de vele livestreams van bevriende dj's volgen (3). Je merkte het; aan de hand van de meest uiteenlopende opdrachten drongen Tristan & Nicolas door tot in het hart van de Nederlandse stad en haar gewoontes. Die gewoontes leren kennen (4) was één ding. Ze cultiveren en verwerken in een plaat (5) en liveset voor een publiek (6)is nog iets anders. Slaagden ze in hun opzet? Luister en ontdek hoe de band De Staat, het tamboerijnvrouwtje en en een organiste met een naam als een orgel hun pad kruisten.

Enkel een hoorspel (7) moet dus nog het daglicht zien. Terwijl de herfstzon op haar hoogste punt boven het koude Nijmegen straalt, gaat onze ontdekkingstocht gewoon verder. Op de gang ontmoet ik Koen Galle of Kong van 22tracks. Op 22tracks vormt hij samen met Tristan louter toevallig Kong + Gratts, nóg een dj-duo die de betere houseplaten uitkiezen en die wekelijks online plaatsen. Later lopen we nog de stadsdichter Dennis Gaens en de bassist van The Bony King of Nowhere tegen het lijf. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat het Besiendershuis een broeihaard is van uiterst interessante mensen.

Na het gesprek met Kong geeft Tristan aan dat het tijd is om alles nog even te checken in Doornroosje. Technische richtlijnen, bespreken van de line-up... maar vooral de inrichting staat hooggenoteerd op de todolist. Lampenkappen met benen, bloemenmotiefjes die verspreid zijn over de zaal... Alles moeten een bepaalde sfeer geven aan de club die het publiek 'thuis' doet komen. 

Terwijl Tristan uitlegt wat hij beoogt, komen ook Jan-Wieger van den Berg & Andree Vandekerckhove binnen. Zij vormen het coördinatieduo van het Besiendershuis. Het is duidelijk dat ze goed opschieten met Tristan. Daar moeten de bijzondere sociale vaardigheden van Tristan voor iets tussen zitten, zegt Jan-Wieger me. Op de eerste avond van hun verblijf zat het Collectief al een biertje te drinken met de connecties die ze twee weken later pas moesten ontmoeten. Het gesprek met hen gaat ook dieper in op het A.I.R.-project, maar levert ook boeiende inzichten op over de verschillen tussen Nederland en België.

De avond valt. Ik sta buiten, voor de deur van het Besiendershuis en de gezamelijke nood aan nicotine leert me Darko Esser kennen. Hij is een van de programmamakers van Doornroosje. Zoals Tristan al eerder uitlegde, was het Doornroosje die de dj's uitnodigde om Nijmegen in te palmen. Daar was de immer vriendelijke Darko Esser voor verantwoordelijk. Bij hem klopten Jan-Wieger en Andree aan om geschikte 'AIR'-kandidaten te vinden . Bij hem moeten we dan ook zijn als we willen weten waarom het Collectief Deruyter het tot 'artists in residence' schopten.

De koude jaagt ons weer naar binnen. Het lijkt wel winter. In de huiskamer vinden Tristan & Nicolas nog even tijd om in de zetel samen te zitten. We praten over hun liefde voor kroketten, een passie die ze verwerkten in een van hun missies. Eerder die week ging namelijk 'Kroketten en Kutdisco' door, een event dat de lekkerste kroket van Nijmegen moest bekronen. Uiteraard nam het Collectief Deruyter ook deel aan deze wedstrijd. Met hun Kroket-iefjes wonnen ze niet, maar een succes was het wel. Nicolas vertelt hoe hun voorliefde voor kroketten ontstond en welke deelnemers aanspraak maakten op het podium (o.a. We Play House-labelbaas Bart Van Neste).

De term kutdisco roept uiteraard vragen op. Toch is die niet zo negatief als het lijkt. Nicolas legt me graag uit wat het woord betekent en waarom het centraal stond tijdens 'Kroketten en Kutdisco'. Toch zullen er ook vanavond ook nog heel wat andere genres door Doornroosje galmen. Tijdens Planet Rose, want zo heet de avond die beide heren mogen hosten, komen disco, funk, boogie, techno en house aan bod. Al dansend met een kroketmasker (geniaal!) zal publiek en Collectief deze twee maanden afsluiten. Een ervaring om te koesteren en nooit te vergeten, zeggen Tristan & Nicolas.

Dan volgt een leegloop in de living. Tristan & Nicolas selecteren tientallen kabels, drumpads en een laptop, bestellen nog snel een pizza en zetten dan koers richting Doornroosje. Wat volgt tijdens hun set die nacht is een mozaïsche mix van beats,exotische ritmes en Nijmeegse samples. Een dag later weerklinkt nog steeds in mijn hoofd: 'Pygmee. Pygmee. Exotisch. Exotisch. En opnieuw. 'Pygmee...'

Bonus:

Foto's: Els Houttequiet - Gerard Verschoten.nl